LỜI MỞ ĐẦU
Năm ngoái mình tình cờ xem 1 video trên YouTube của Ray Dalio, nhà đầu tư nổi tiếng của Mỹ về bí quyết thành công của ông ấy đều xoay quanh việc có các principle (nguyên tắc, 原則) trong cuộc sống và công việc. Mình thấy rất tâm đắc với video này, và đã suy nghĩ nhiều về các principle của bản thân mình trong việc đưa ra quyết định từ trước tới giờ, và sẽ dùng nó để quyết định những việc trong tương lai. Thiết nghĩ những principle này có lẽ sẽ giúp ích được cho những bạn (đặc biệt là kohai) có background giống mình: người nước ngoài đi làm tại Nhật, làm việc trái ngành học v.v. Thế nên mình quyết tâm sẽ viết một số bài chia sẻ về các principle này với mong muốn sẽ có nhiều bạn có thể tham khảo, và sử dụng chúng nếu phù hợp.
Một số thông tin về background của mình để các bạn có thêm context khi đọc những chia sẻ tiếp theo. Mình hiện đang làm về AI tại Google Japan. Tuy nhiên mình không có background về IT: từ cấp 3 đến hết đại học mình học Vật lý, sau khi tốt nghiệp đi làm management consulting cho công ty SigmaXYZ, rồi sau 1.5 năm chuyển việc qua làm IT engineer ở Recruit. Mình qua Nhật năm 2007, học trường tiếng 1 năm ở Osaka, sau đó học 4 năm đại học ở đại học Tokyo.
Các principle mình áp dụng đã giúp mình trong việc xây dựng được một sự nghiệp chắc cũng gọi là tạm ổn, được làm những công việc mình mong muốn, và theo đuổi đam mê. Thế nên hy vọng những principle này cũng sẽ giúp được những bạn khác nữa
PRINCIPLE 1: HAVE YOUR OWN OPINIONS
Nguyên tắc đầu tiên này theo mình cũng là nguyên tắc quan trọng nhất khi mình xây dựng sự nghiệp tại Nhật, đó là phải luôn có quan điểm, ý kiến của riêng mình chứ không bao giờ làm gì chỉ vì người khác bảo như thế là tốt. Mình sẽ chia sẻ với các bạn 2 câu chuyện.
Hồi năm 4 đại học, mình đứng trước một quyết định quan trọng: học tiếp lên thạc sĩ hay đi làm luôn. Khi đó mình đã thi đỗ vào thạc sĩ tại Todai, sẽ được nhận tiếp học bổng MEXT để đi học thêm 2 năm thạc sĩ. Các bạn cùng khoa năm đó gần 100 người thì ngoài mình ra đều học lên thạc sĩ. Gia đình, giáo sư trên lab và 99% những người mình hỏi xin ý kiến đều bảo là mình nên đi học: có học bổng rồi học thêm 2 năm nữa chỉ có lợi thôi chứ có mất gì đâu? Tuy nhiên sau nhiều trăn trở thì mình đã quyết định đi làm luôn vì sau gần 1 năm làm trên lab, mình nhận ra mình không hề thích việc nghiên cứu mà muốn làm những công việc mang tính ứng dụng, tạo ra giá trị trực tiếp cho nhiều người. Bởi vậy mình đã chọn đi làm management consulting với mong muốn được học thêm về business và tiếp xúc với nhiều ngành nghề khác nhau. Nhờ có quyết định này mà mình đã tiết kiệm được 2 năm quý giá trong lúc còn trẻ, dễ dàng học kiến thức mới những lĩnh vực mới. Nếu mình lựa chọn đi học lên thạc sĩ như được khuyên thì 2 năm đó có lẽ mình đã ngồi mài đũng quần trong phòng thí nghiệm, tự hỏi bản thân là mình đang làm cái gì
Câu chuyện thứ 2 là vào năm 2013, khi đó mình đi làm ở công ty consulting SigmaXYZ được gần 1 năm rưỡi và quyết định chuyển việc sang làm IT engineer. SigmaXYZ là môi trường rất tốt và mình cũng đã nhận được sự công nhận từ phía công ty (vd. performance review kỳ đầu tiên được cao nhất trong các 同期, được lên pamphlet tuyển dụng của công ty). Tuy nhiên lúc đó mình nhận ra một cơ hội lớn hơn trong ngành IT: management consulting đã tạo ra cách mạng trong những năm 1980-2000 bằng việc đưa khoa học vào cách vận hành công ty. Tuy nhiên internet và IT mới chính là nguồn gốc của cuộc cách mạng tiếp theo, thay đổi hoàn toàn cách doanh nghiệp cung cấp dịch vụ cho khách hàng, đồng thời tạo ra những business model mới. Mình muốn đón con sóng IT đó nên muốn chuyển sang 1 công ty làm IT product là Recruit để học thêm về cách xây dựng sản phẩm dựa trên IT. Hồi đó trong những người mình hỏi thì trên 90% khuyên nên ở lại công ty cũ, vì ở Nhật rất kỳ thị những người chuyển việc. Khi nhảy việc nhiều sẽ ảnh hưởng đến việc phát triển sự nghiệp sau này. Tuy nhiên đến thời điểm này thì mình đã có thể khẳng định được đó là lựa chọn đúng: các công ty công nghệ GAFA đã trở thành những công ty có giá trị vốn hoá lớn nhất thế giới, còn mình cũng nhờ đón được đúng trend nên đã có được công việc như mình mong muốn.
Thông qua 2 câu chuyện này, mình muốn nói rằng khi bạn có những suy nghĩ khác với số đông, thì một điều hiển nhiên là số đông sẽ không đồng thuận với bạn. Thậm chí những người thân thiết của bạn cũng sẽ phản đối. Khi đó, hãy tự đặt các câu hỏi “tại sao” nhiều lần đối với những lựa chọn của bạn, và khi bạn trả lời được những câu hỏi đó, và tự cảm thấy hài lòng với câu trả lời của mình, thì hãy mạnh dạn đi theo con đường mà mình chọn. Ngược lại nếu bạn sống dựa trên những quyết định mà người khác nói cho bạn, thì rồi đến một lúc bạn có thể sẽ lạc lối, không biết mình đang làm việc này để làm gì, và muốn gì trong tương lai. Nhật Bản là đất nước có rất nhiều khuôn phép xã hội, nên một cách tự nhiên thì người nước ngoài ở Nhật như chúng ta cũng sẽ tuân thủ theo những định kiến đó vì “người nước ngoài thì làm sao hiểu Nhật bằng người Nhật”. Thế nhưng hãy dừng lại một chút, và nghĩ xem tại sao bạn lại làm như vậy, và hãy chỉ làm khi bạn đã hiểu tại sao. Nghĩ nhiều thì cũng sẽ rất mệt đó, nhưng nó sẽ mang lại nhiều lợi ích sau này
PRINCIPLE 2: WORK HARD
Nếu các bạn thấy bài viết lần này hữu ích thì trong bài viết lần sau, mình sẽ nói về principle tưởng chừng như hiển nhiên này: “có làm thì mới có ăn”
Mọi đóng góp, trao đổi, ý kiến xây dựng về bài viết này xin được gửi về địa chỉ email: dilamtainhat.vpj@gmail.com.
Để lại bình luận